Podatek od nieruchomości – kiedy powstaje obowiązek podatkowy?

• lpudeb

Zakończenie budowy domu to moment długo wyczekiwany przez inwestorów. Jednak wraz z uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie lub faktycznym wprowadzeniem się do budynku pojawiają się nowe obowiązki, także podatkowe. Jednym z nich jest konieczność rozliczenia podatku od nieruchomości.

Zasady ustalania momentu, w którym powstaje obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości, określa Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych z 1991 roku. Zgodnie z tym przepisem, obowiązek powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające jego powstanie.

W przypadku budynków i budowli ustawodawca wprowadził jednak odrębne zasady. Jeżeli obowiązek podatkowy zależy od istnienia budynku lub jego części, pojawia się on dopiero z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym:

• zakończono budowę, albo
• rozpoczęto użytkowanie budynku lub jego części przed ostatecznym wykończeniem.

Te dwie sytuacje mają znaczenie równorzędne. Decydujące jest, która z nich nastąpi jako pierwsza.

Wakacje podatkowe – ile mogą trwać?

Między momentem zakończenia budowy a faktycznym rozpoczęciem płacenia podatku od nieruchomości może upłynąć nawet kilkanaście miesięcy. Ten okres nazywany jest potocznie „wakacjami podatkowymi”. Ich długość zależy od tego, w jakim miesiącu inwestor zakończył budowę lub rozpoczął użytkowanie obiektu.

Jeżeli budowa zostanie zakończona w styczniu, podatek trzeba będzie zapłacić dopiero od stycznia roku następnego, czyli po upływie niemal 11 miesięcy. Natomiast zakończenie prac w grudniu skraca ten okres do zaledwie jednego miesiąca. W każdym przypadku obowiązek podatkowy powstanie dopiero z początkiem kolejnego roku kalendarzowego.

Obowiązek informacyjny

Warto pamiętać, że choć sam podatek może zostać naliczony dopiero w kolejnym roku, inwestor nie jest zwolniony z innych formalności. Zgodnie z ustawą, osoby fizyczne są zobowiązane do złożenia właściwemu organowi podatkowemu informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych. Należy to zrobić na urzędowym formularzu, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności powodujących powstanie obowiązku podatkowego, a więc od dnia zakończenia budowy lub rozpoczęcia użytkowania.

Nieprzestrzeganie tego terminu może skutkować wezwaniem do złożenia wyjaśnień, a w skrajnych przypadkach nawet nałożeniem kary finansowej. Dlatego, nawet jeśli faktyczne opodatkowanie nieruchomości nastąpi dopiero od kolejnego roku, zgłoszenie powinno być dokonane niezwłocznie.

Kiedy warto działać z wyprzedzeniem

Z punktu widzenia inwestora najkorzystniejsze jest zakończenie budowy lub rozpoczęcie użytkowania budynku na początku roku. Dzięki temu okres „wakacji podatkowych” będzie najdłuższy, a pierwszy podatek zapłacimy dopiero w kolejnym roku kalendarzowym.

Nie należy jednak kierować się wyłącznie chęcią odroczenia płatności. Kluczowe znaczenie ma poprawność dokumentacji budowlanej i podatkowej, w tym zgłoszenie zakończenia budowy oraz złożenie informacji o nieruchomości w gminie. W praktyce wiele osób zapomina o tym drugim obowiązku, co może prowadzić do nieprzyjemnych konsekwencji.